سال گذشته میلادی گرچه کووید۱۹اقتصاد جهانی را فلج کرده بود، اما در همین ایام سبب‌ساز تحولات بسیاری در حوزه تکنولوژی شد. در سال ۲۰۲۱ فیس بوک نام خود را به متا تغییر داد، جف بزوس به فضا رفت، جک دورسی توئیتر را ترک و ارزهای دیجیتال فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کردند. اکنون به نظر می‌رسد که بسیاری از رهبران جهان فناوری بیشتر به ساختن جهان‌های مجازی علاقه‌مند هستند تا بهبود دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم، اما همچنان شایسته است که از فناورانی‌هایی که برای حل برخی از بزرگترین مشکلات ما قدم برداشته‌اند، تمجید شود. به همین مناسبت نیویورک تایمز در نوشتاری، برجسته‌ترین فناوری‌های سال ۲۰۲۱ را برشمرده است.
هوش مصنوعی و سلامت
نخستین فناوری برگزیده، ذهن عمیق (DeepMind) است که برای رفع مشکل پروتئین به خدمت گرفته شده است. این فناوری یکی از هیجان انگیزترین دستاوردهای هوش مصنوعی سال و متعلق به کمپانی گوگل است. هوش مصنوعی که در طی دهه‌ها، ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بود، برای پیش‌بینی ساختار پروتئین‌ها استفاده می‌شود و به‌عنوان یکی از بزرگترین اکتشافات علمی در تمام دوران‌ها مورد استقبال قرار گرفته است. پروژه AlphaFold با انتشار آزادانه داده‌های خود، باعث کشف داروهای جدید و درک بهتر پروتئین‌های دخیل در ویروس‌هایی مانند SARS-CoV-2 شده است.
گوشت آزمایشگاهی
دومین فناوری مربوط به تولید و رشد گوشت‌های آزمایشگاهی به جای استفاده از گوشت حیوانات است. مردم همواره عاشق خوردن گوشت هستند اما بدلیل رشد روزافزون جمعیت و کمبود منابع، از سیستم مزرعه‌ای صنعتی که بخش عمده‌ای از عرضه گوشت جهان را تولید می‌کند، به عنوان یک فاجعه زیست‌محیطی یاد می‌شود و برای آن جایگزین گیاهی وجود ندارد. از این رو اهمیت گوشت پرورشی که از سلول‌های آزمایشگاهی و نه از حیوانات تولید می‌شود، ممکن است پاسخ فناوری به اعتیاد جهانی به گوشت باشد. با وجود گذشت یک دهه تحقیق و توسعه، گوشت پرورشی همچنان بسیار گران و تولید آن سخت است. اما به لطف تلاش‌های ده‌ها استارت‌آپ از جمله Upside Foods، Mosa Meat و Wildtype، امکان تغییر آن وجود دارد. Upside Food امسال یک کارخانه در کالیفرنیا افتتاح کرد و اعلام کرد راهی برای رشد سلول‌ها به گوشت بدون استفاده از اجزای حیوانی کشف کرده است.
Mosa Meat، یک استارت‌آپ هلندی گوشت کشت‌شده، از پیشرفت‌های بزرگی در فناوری خود خبر داد، از جمله روشی برای پرورش چربی حیوانات که ۹۸ درصد ارزان‌تر از روش‌های پیشین است. Wildtype یک استارت‌آپ در سانفرانسیسکو است که غذاهای دریایی آزمایشگاهی تولید می‌کند و امسال یک محصول جدید، ماهی قزل آلا مبتنی بر سلول منتشر کرد که در آزمایش‌های اولیه نتایج قابل قبولی بدست آورده است، گرچه هنوز مهر تاییدیه سازمان غذا و دارو را دریافت نکرده است.
فناوری در خدمت دربندان
بی‌شک زندان‌ها به عنوان کانون نوآوری شناخته نمی‌شوند، اما امسال دو پروژه فناوری Recidiviz و Ameelio سعی کردند سیستم عدالت کیفری را انسانی‌تر کنند. Recidiviz یک استارت‌آپ غیرانتفاعی است که ابزارهای داده منبع‌باز (open source) را برای اصلاح عدالت کیفری می‌سازد. این کار توسط «کلمنتاین جاکوبی»، کارمند سابق گوگل آغاز شد که فرصتی برای جمع‌آوری داده‌های مربوط به سیستم زندان و در دسترس قرار دادن آن‌ها در اختیار مقامات زندان، قانون‌گذاران، فعالان و پژوهشگران برای اطلاع‌رسانی تصمیمات خود قرار داد. هم اکنون ابزارهای آن در هفت ایالت آمریکا استفاده می‌شود، جایی که ابزارها به مقامات زندان کمک کردند تا خطر شیوع کووید-۱۹ را ارزیابی کنند و افراد زندانی را که واجد شرایط آزادی زودهنگام بودند، شناسایی کنند.
Ameelio نیز یک استارت‌آپ غیرانتفاعی است که توسط دو دانشجو تأسیس شده و توسط افراد برجسته فناوری مانند جک دورسی و اریک اشمیت حمایت می‌شود. این فناوری تلاش می‌کند ارتباطات یک صنعت استثمارگر بدنام که از زندانیان و عزیزانشان هزینه‌های گزافی برای تماس‌های تلفنی و ویدیویی دریافت می‌کند، مختل کند. امسال Ameelio موفق شد سرویس تماس ویدیویی رایگان را منتشر کند و در زندان‌های آیووا و کلرادو در حال آزمایش قرار گیرد و در سال آینده ایالت‌های بیشتری را به سرویس‌دهی خود اضافه کند.
سقف فناوری بر سر خانه‌ها
در ادامه به دو فناوری نوآور چاپ سه بعدی ICON و Mighty Buildings که برای رسیدگی به بحران مسکن مورد استفاده قرار می‌گیرد، اشاره می‌کنیم. در سال‌های پیش، باور این فناوری کمی سخت بود، اما فناوری چاپ سه بعدی از آن زمان به طور پیوسته بهبود یافته است و اکنون برای ساخت خانه‌های واقعی از آن استفاده می‌شود. خانه‌های چاپ سه بعدی به طور قابل توجهی ارزان‌تر و سریع‌تر از ساخت‌وساز سنتی هستند و می‌تواند در کمتر از ۲۴ ساعت یک خانه را سرپا کرد.
ICON یک شرکت فناوری ساخت‌وساز مستقر در تگزاس است که تاکنون موفق به چاپ بیش از دوجین سازه به صورت سه بعدی شده است. این فناوری در سال ۲۰۲۱ برای چاپ خانه‌ها در روستایی در مکزیک مورد استفاده قرار گرفت و بناست سال آینده در ساخت خانه‌های چاپ سه‌بعدی در آستین و تگزاس مورد استفاده گسترده قرار گیرد.
شرکت Mighty Buildings مستقر در کالیفرنیا اما با رویکردی کمی متفاوت ظاهر شده است. این شرکت کیت‌های خانه پیش‌ساخته متشکل از پنل‌های چاپ سه بعدی را در محل پروژه، مونتاژ و در ساخت و ساز از آن استفاده می‌کند. این خانه‌ها از پنل‌های خورشیدی تغذیه می‌کنند و کم‌مصرف هستند. این کمپانی به تازگی قراردادی برای چاپ سه‌بعدی ۱۵ خانه در کالیفرنیا منعقد کرده است. گفتنی است که بحران مسکن تنها یک مشکل فنی نیست بلکه قوانین بد، منطقه‌بندی، مالیات و دیگر عوامل سبب مقرون به صرفه نبودن ساخت و ساز مسکن شده است.
